Seksuele intimidatie in VR: erger dan je misschien denkt
Jammer genoeg worden vrouwelijke gamers tijdens online multiplayer games nog vaak lastig gevallen. Dat is op zich al erg genoeg, maar door de komst van virtual reality wordt er nog een extra realistische dimensie aan toegevoegd, wat grotere gevolgen kan hebben dan je zou denken.
Jordan Belamire (pseudoniem om haar identiteit te beschermen) is een 30-jarige vrouw die al twee keer in haar leven seksueel geïntimideerd is, om niet te zeggen aangerand. Op een dag speelde ze de game QuiVR met de HTC Vive headset van haar schoonbroer. Tijdens de multiplayer werd ze plots benaderd door een andere speler die hij virtueel begon te betasten aan de borst- en kruisstreek. Belamire riep dat de speler moest stoppen, maar dat maakte het alleen maar erger. Hij bleef haar achtervolgen en betasten.
Het verhaal van Belamire heeft heel wat aandacht getrokken, vaak ook negatieve. Mensen zeggen bijvoorbeeld dat ze er zo geen heisa om moet maken. Het is allemaal immers slechts virtueel, dus niet echt. Dergelijke reacties houden echter geen rekening met het feit dat ook zo'n virtuele ervaring een effect kan hebben. Wie in virtual reality uit een vliegtuig springt of in een achtbaan zit, krijgt bijvoorbeeld niet zelden evenwichtstoornissen. Ook een virtuele aanranding kan dus een effect hebben, lichamelijk dan wel psychisch, of beide, zeker in het geval van mensen die in het echt al eens aangerand zijn geweest.
Andere reacties wijzen er dan weer op dat Belamire gewoon kon stoppen met spelen en dat ze de headset af kon zetten. Dat is natuurlijk wat ze uiteindelijk ook deed, maar dat neemt niet weg dat ze op dat moment reeds virtueel betast is geweest. Die ervaring is er, heeft een effect, en wis je niet zomaar uit je bewustzijn door de headset af te nemen. Bepaalde, intense ervaringen tijdens het dromen laten je bijvoorbeeld ook na het wakker worden niet meteen los.
Het incident dat Belamire heeft ervaren toont dus aan dat seksuele intimidatie in virtual reality een reëel probleem is. De vraag is dan wat hieraan gedaan kan worden. Sommige, meer radicaal-feministische standpunten, wijzen met de vinger naar developers op zich. De gaming wereld zou namelijk nog steeds een mannenbastion zijn en games zouden gemaakt worden zonder oog te hebben voor de ervaring van vrouwen. Daarbij wordt ook verwezen naar veel Japanse games waarbij het zelfs expliciet de bedoeling is vrouwelijke personages te betasten. Daarbij wordt natuurlijk wel voorbij gegaan aan het feit dat dit singleplayer ervaringen zijn. Zelden of nooit is het in een game echt de bedoeling andere spelers te betasten tegen hun wil.
Ernstigere reacties zien we dan bij developers zelf. Bij AltspaceVR, een virtuele chatroom, bijvoorbeeld heeft men een "persoonlijke bubbel" geïntroduceerd om ongewenste intimiteiten tegen te gaan. Indien een gebruiker die optie activeert, krijgt hij of zij een virtuele bubbel om zich heen waardoor andere gebruikers minstens op een bepaalde afstand moeten blijven. Virtuele aanrakingen zijn dan niet mogelijk. Ook bij QuiVR zal deze feature nu worden uitgerold.