Gran Turismo 5

Het heeft jaren geduurd en waarschijnlijk heeft het heel wat gamers ook een hoop grijze haren bezorgd, maar sinds kort is het dan eindelijk zover: Gran Turismo 5 heeft de eindmeet behaald. Na zes jaar ontwikkeling zijn de verwachtingen heel hoog, misschien wel te hoog. Het is dus tijd voor 4Gamers om zijn bezoekers de waarheid te vertellen over GT5. Is het de ultieme toptitel of blijven we achter met een beteuterde blik op ons gezicht?

De hoofdmoot van Gran Turismo 5 wordt ingenomen door de GT Mode. Dit is de zeer uitgebreide carrièremode die je voor een heel lange tijd aan het spel zal binden. Spijtig genoeg verlies je ook heel wat tijd terwijl je niet aan het spelen bent. Zelfs na de installatie bleken de laadtijden nog redelijk lang te zijn. Na een installatie van meer dan veertig minuten hadden we anders toch wel verwacht dat alles als een trein zou lopen, maar dat was niet echt het geval. Binnenin de GT Mode heb je immers nog een hele hoop onderdelen waarmee je wel een tijdje zoet zal zijn.

Om te beginnen zijn er A-spec en B-spec. Bij deze twee is het de bedoeling dat je een hele hoop races wint (wat had je nu gedacht), maar elk speltype pakt het op een hele andere manier aan. A-spec zet jou achter het stuur van je racebolide, terwijl je bij B-spec meer als manager optreedt voor je computergestuurde piloot die met jouw goede raad de race op een winnende positie moet beëindigen. Elke mode bevat vijfenveertig events, die kunnen bestaan uit meerdere races. Alles samen zal je in zowel A-spec als B-spec meer dan honderd races moeten rijden, de ene al wat langer dan de andere.

In B-spec ben je zoals gezegd dus niet zelf de chauffeur. Als teammanager kan je tot zes piloten onder je hoede nemen. Afhankelijk van de resultaten die je haalt, zullen zij experience verzamelen en stijgen in level. Hoe hoger hun level, hoe beter hun rijvaardigheden zullen worden. Die zijn onderverdeeld in Speed, Mental Strength en Physical Strength. Speed spreekt voor zich en staat voor de intrinsieke snelheid waarover je beschermeling beschikt. Mentale en fysieke kracht spelen ook een belangrijke rol in de wedstrijd. Is jouw racepiloot betrokken in een verwoed gevecht voor de eerste plaats, dan zal dat heel wat van hem vergen. Laat jij hem heel de tijd op de limiet rijden, dan zakken zijn krachten snel en zal hij dus minder snel beginnen rijden en meer fouten beginnen maken. Je kan hier zelf bij ingrijpen door hem enkele opdrachten te geven. Je kan hem vragen om sneller of trager te rijden of om te proberen om een tegenstander in te halen.

Je zal dus wel steeds rekening moeten houden met de status van je rijder. Vraag je hem om een voorganger in te halen en zit hij al op de limiet, dan zou hij wel eens serieus kunnen terugvallen op het einde van de race en bestaat de kans dat hij meer plaatsen verliest dan die ene plaats die hij dankzij jouw raad had gewonnen. De bedoeling is om uiteindelijk tot een perfecte symbiose tussen jou en je piloten te komen om ze zo allemaal te begeleiden naar de top van hun carrière. B-spec is een leuk extraatje met als groot voordeel dat het nog een mooi centje extra opbrengt, zodat je die topwagens kan aankopen. Spijtig genoeg is het niet altijd even interessant om te spelen. Wanneer de races spannend zijn en je dus echt moet opletten wat er allemaal gebeurt, zal je geen moeite hebben om de concentratie hoog te houden. Het zal echter ook meermaals gebeuren dat je een grote voorsprong hebt, zodat je soms tien minuten naar een soort promofilmpje zit te kijken over de auto waarmee je op die moment rond aan het toeren bent.

Naast B-spec hebben we dus ook A-spec. Dit is voor de meeste bezitters van GT5 het echte werk. Je zal een hele hoop uitdagingen tot een goed einde moeten brengen om zo uiteindelijk te bewijzen wie nu echt het beste overweg kan met al die snelle wagens. De vijfenveertig verschillende events zijn opgedeeld in vijf niveaus, gaande van beginner tot extreme. De bedoeling is om races te winnen en zo geld en experience te verzamelen. Dankzij die experience stijg je in level, waardoor je meer races zal vrijspelen. Je begint bij level nul en je zal level vierentwintig moeten bereiken om het allerlaatste event vrij te spelen. Die events zijn in een hele hoop verschillende categorieën onderverdeeld. Zo zal je maar zelden twee races met dezelfde auto rijden. Dankzij dit systeem is de leercurve van GT5 in een perfect stijgende lijn.

Je zal immers beginnen in een redelijk simpele race met iets tragere auto’s, waardoor het al wat eenvoudiger is om je auto veilig door een bocht te sturen. Na een tijdje zal je met de echte monsters mogen rondrijden. Die zijn een pak moeilijker te besturen, maar tegen die tijd heb je al zoveel training achter de kiezen dat je ook met deze snelheidsduivels overweg zal kunnen. Het is ook heel leuk om verschillende wagens te ontdekken, omdat je ze nu eenmaal nodig hebt voor een bepaalde race. De klassiekers zijn bijvoorbeeld heel knap, maar er zijn weinig gamers die ze vrijwillig zouden uitkiezen om er races mee te rijden. Ze zijn immers veel trager dan de huidige modellen en we willen natuurlijk allemaal winnen. Net daarom is het fijn dat er races zijn die enkel toegankelijk zijn voor Japanse klassiekers, voor pick-ups, voor Italiaanse of voor Duitse wagens. Er zijn ook races die enkel voor een bepaalde auto zijn. Dit zijn de wedstrijden waarin je je echt zal kunnen bewijzen, omdat iedereen over hetzelfde materiaal zal beschikken. A-spec is dus heel uitgebreid, net als B-spec. Samen zal je aan deze twee modi al een hele hoop plezier beleven, al zal je ongetwijfeld meer tijd spenderen aan A-spec. Uiteindelijk wil iedereen toch liever zelf achter het stuur zitten.

Rijbewijzen en voer voor specialisten

A-spec en B-spec zijn echter niet alles wat je zal tegenkomen in GT Mode. Naast de ettelijke uren die je kan bezighouden met die twee heb je ook nog Special Events en Licences. Bij Licences krijg je een hele hoop oefeningen voorgeschoteld die je tot een goed einde zal moeten brengen om je rijbewijs te halen. Alles samen kan je zes rijbewijzen halen. Elk rijbewijs bestaat uit tien testen, gaande van poepsimpel tot vrij moeilijk. De rijbewijzen zijn vooral handig voor nieuwelingen. Je zal stukken beter worden, omdat je nuttige tips krijgt en je nu eenmaal verplicht wordt om een bepaald niveau te halen om de oefeningen tot een goed einde te brengen. Tijdens die oefeningen leer je hoe je bepaalde bochten moet nemen, hoe je met een remmanoeuvre je tegenstanders kan inhalen of hoe je overweg moet gaan met sneeuw of een nat wegdek. Wil je het laatste rijbewijs, Super Licence, halen dan zal je in tien korte races moeten bewijzen hoe goed je wel bent geworden door van de laatste plaats op te schuiven naar een positie die minstens recht geeft op een bronzen trofee.

De Special Events zijn zeven extra events die zeer specifiek op een bepaald onderdeel gericht zijn. Om te beginnen heb je de Gran Turismo Karting Experience. Daarin zal je aan de slag mogen met de kleine racekarretjes. Karting is heel leuk om te doen en lijkt simpeler dan het eigenlijk is. Zo’n kart heeft niet al teveel grip en het kleinste foutje kan een spin veroorzaken. Spijtig dat je buiten dit special event nog zelden met karts zal mogen rondrijden, aangezien er in A-spec geen enkel event voor is. Niettegenstaande is het karten een leuke toevoeging, die spijtig genoeg te weinig onderdelen heeft gekregen.

Ook NASCAR komt aan bod, met de Jeff Gordon NASCAR School. Hier zal je de kneepjes van het vak leren om zo te kunnen overleven op de piste. Ook hier moeten we echter weer opmerken dat je NASCAR niet meer zal tegenkomen in andere onderdelen van de GT Mode. Hetzelfde kan gezegd worden van de rallyonderdelen. Die zijn heel leuk om te doen en geven een heel andere rijervaring, doordat de auto’s toch wel helemaal anders reageren dan op een gewoon circuit. Toch blijven we opnieuw een beetje op onze honger zitten, omdat er in verhouding heel weinig rally in het spel zit. Al moet gezegd worden dat er toch nog twaalf rallyraces in het spel zitten, wat nog altijd twee keer zoveel is als het aantal kartonderdelen. Het enige vreemde bij de rally’s is dat races op sneeuw iets te gemakkelijk zijn. Je zou net verwachten dat je daar het meeste moeite zou hebben, maar om de één of andere reden geraken je tegenstanders op die ondergrond niet vooruit. Op grind zal je daarentegen soms alle moeite van de wereld moeten doen om die eerste plaats te bemachtigen. Naast die drie speciale types vind je bij de Special Events ook nog races op onder andere de Top Gear Test Track en de wereldberoemde, maar aartsmoeilijke Nürburgring. Al bij al zorgen de Special Events voor een aangename afwisseling, met heel andere rijervaringen dan in A-spec. Het is dus spijtig dat de onderdelen niet iets verder zijn uitgewerkt in de rest van het spel.

Doe mij die maar

Tenslotte gaan we het nog even hebben over het belangrijkste onderdeel van de autosport, de auto zelf natuurlijk. In Gran Turismo 5 zitten niet minder dan 1031 wagens, gaande van een simpele Volkswagen Golf tot een Bugatti Veyron en nog veel verder. Ze allemaal opnoemen is natuurlijk niet echt doenbaar, al hebben we dat hier toch maar even gedaan. In Gran Turismo 5 kan je als vanouds je auto nieuw kopen bij de Dealerships, maar je hebt ook nog altijd de mogelijkheid om enkele euro’s uit te sparen door een tweedehands wagen te kopen. Soms ben je zelfs verplicht om dit te doen, want niet elke auto die je nodig hebt, is nog splinternieuw te verkrijgen. Na elke race zal het aanbod van de Used Car Dealership aangepast worden. Af en toe eens gaan piepen of er iets te rapen valt, is dus de boodschap.

Je moet natuurlijk niet blijven rondrijden met de standaardmodellen. Je kan je auto’s op verschillende manieren aanpassen, zodat zijn pk’s omhooggaan of zijn gewicht naar beneden gaat. Buiten enkele opties, die meer weggelegd zijn voor de kenners, is het allemaal heel simpel. Iedereen zal dus zijn auto beter en sneller kunnen maken zonder echt iets van het afstellen van een auto te kennen. Sommige zaken zijn net iets ingewikkelder, maar je kan altijd iets meer uitleg krijgen, zodat je perfect weet waaraan je moet sleutelen om het gewenste effect te krijgen. Bij sommige auto’s kan je ook nog aanpassingen doen aan de carrosserie. Je zal dan racemodificaties kunnen maken, zoals spoilers en dergelijke.

Nog een hoop andere zaken

GT Mode is zoals gezegd de hoofdmoot in Gran Turismo 5, maar er valt nog veel meer te doen. Je kan natuurlijk ook online racen. In de online multiplayer kan je met maximaal zestien spelers tegelijkertijd een race afwerken. Dit kan je doen op alle tracks en met alle wagens. De speler die het spel heeft opgestart kan wel enkele regels opleggen. Zo kan hij beslissen met welke auto’s er gereden mag worden of hoeveel pk ze mogen hebben. Hij kan ook bepalen of bepaalde hulpmiddelen wel of niet mogen aanstaan tijdens de race. Spijtig genoeg is er momenteel geen zoekfunctie aanwezig. Tenzij je dus zelf het spel hebt opgestart, zal je op goed geluk de verschillende lobby’s moeten afzoeken als je een bepaald type race wil hebben. Hopelijk wordt dit in de toekomst nog opgelost. Gelukkig kan je wel een specifieke lobby opzoeken aan de hand van de Room Number. Een race opzetten met vrienden wordt zo toch al iets aangenamer. Nu maar hopen dat ze niet heel de tijd tegen je aanbotsen. Doen ze dat wel, dan kan je nog altijd de penalty’s aanzetten, zodat ze gestraft worden voor hun roekeloos rijgedrag.

GT5 beschikt natuurlijk ook over een Arcade Mode. Hierin zijn drie singleplayermodi aanwezig. Ten eerste heb je Single Race. Dit zijn gewone races tegen computergestuurde tegenstanders. Je kan kiezen tussen drie niveaus: Beginner, Intermediate en Professional. Vervolgens kan je een track en een wagen kiezen en vervolgens is het gas geven. Ten tweede heb je de Time Trial. Kies een auto en een track en probeer een zo snel mogelijk rondje af te leggen. Zo simpel is het. Als laatste heb je Drift Trial. Hierin is het de bedoeling om zo goed mogelijk met je auto doorheen de bochten te schuiven en zoveel mogelijk punten te verzamelen. Een leuke toevoeging om eens even iets anders te doen, maar niet echt een memorabel onderdeel van GT5. De laatste modus in Arcade is de Split Screen voor twee spelers. Het blijft een must voor racegames en we zijn dus blij dat het aanwezig is, want het wordt tegenwoordig net iets teveel geschrapt uit games. Online racen mag dan leuk zijn, maar niets is leuker dan op hetzelfde scherm elkaar het vuur aan de schenen te leggen.

Het laatste deel van GT5 waar we het over willen hebben is de Course Maker. Je ziet het goed, je zal je eigen circuits kunnen maken. Verwacht echter geen duizend opties, want de opzet is heel simpel gehouden. Je kiest eerst en vooral het type parcours, zoals sneeuw, grind of gewoon op een circuit. Vervolgens krijg je een circuit dat je kan onderverdelen in sections, minstens twee en maximaal zeven. Daarna beslis je nog over de moeilijkheid van elke sectie, de breedte van de baan en de scherpte van de bochten. Heb je dat allemaal gedaan, dan zal je een parcours hebben gemaakt. Je zal dus niet alles tot in de puntjes kunnen uitdokteren of aan de omgeving kunnen werken. Toch is het niet minder fijn dat er een Course Maker aanwezig, want je zal met dat beperkt aantal opties toch een hele hoop nieuwe tracks kunnen creëren. Wanneer je denkt het juiste parcours te hebben, kan je eens een testritje maken en desgevallend je track opslaan voor later gebruik.

Maar hoe rijdt dat ding nu?

We hebben nu vrij lang gesproken over wat er allemaal aanwezig is, maar de meesten onder jullie willen natuurlijk weten hoe het zit met het rijgedrag en graphics van het spel. Grafisch hebben we alvast geen echte klachten. De menu’s zullen bij sommigen misschien een beetje koud of oubollig aanvoelen, maar ze passen wel bij het iets sterielere karakter van GT5. Het spel moet het immers niet hebben van flitsende beelden. De meeste tracks zien er ook heel verzorgd uit en ook de omgevingen zijn meestal zeer mooi, al kan het soms een beetje kaal overkomen en kunnen de schaduwen met momenten een beetje hoekig zijn. Bij sommige tracks hadden ze dus misschien nog wel een beetje extra moeite kunnen doen.

De auto’s in het spel zijn allemaal tot in de puntjes nagemaakt, al zijn de goedkopere auto's echt wel standaardmodellen zonder al teveel franjes. Spijtig genoeg beschikt wel niet elke bolide over een cockpitview. Dit is vooral het geval bij de ’simpelere’ auto’s. Is die cockpit er wel, dan zal je ook daar zien dat het interieur er uitziet zoals het hoort, zeker het dashboard. De weersomstandigheden zijn prachtig weergegeven en dan hebben we het niet enkel over regen. Een race op een besneeuwde ondergrond bij het vallen van de avond kan echt prachtige beelden opleveren.

Een deel van de graphics zijn natuurlijk het schademodel. In tegenstelling tot wat je misschien al hebt gelezen in andere reviews of ergens anders hebt gehoord, is er wel een schademodel aanwezig. Je zal het echter niet onmiddellijk merken. Pas vanaf  level twintig in A-spec begint je auto echt schade te vertonen wanneer je ergens tegenaan knalt en dan nog niet met elke auto. De hoeveelheid schade zal groter worden naarmate je stijgt in level en zal zijn toppunt bereiken in level veertig. Dan zal het mogelijk zijn om je auto helemaal in de prak te rijden en verschillende onderdelen van je carrosserie kwijt te spelen. Misschien is dit een beetje een vreemde keuze die de ontwikkelaars hebben gemaakt, maar het hoort allemaal bij die gestaag stijgende leercurve.

Omdat schade pas later in het spel een rol speelt, zal je ook al met snellere wagens aan het rijden zijn. De kans op een ongeluk is dan natuurlijk al een pak hoger. Op die manier wordt de moeilijkheidsgraad nog eens een beetje opgedreven. Veel gamers zullen deze keuze zeer spijtig vinden, maar ergens kunnen we de ontwikkelaars ook wel begrijpen. De beslissing om het slechts bij een deel van de auto’s mogelijk te maken zal waarschijnlijk een financiële keuze geweest zijn, omwille van licenties en ontwikkelingstijd. Het geluid is ook meer dan degelijk. Er zitten een hele hoop verschillende nummers in het spel en er zitten een heleboel stijlen tussen. Geen constante stroom van hardrock dus, zoals we tegenwoordig nogal vaak tegenkomen in racegames. Ook de auto’s klinken zoals het hoort. Elke wagen heeft zijn eigenlijk geluid en als je aanpassingen doet aan de motor dan zal je duidelijk het verschil horen. Zeker de zwaardere auto's geven een mooi motorgeluid.

Het rijgedrag dan. Gran Turismo wordt al sinds de eerste telg geroemd om zijn realistisch rijgedrag en dat is ook hier niet anders. Elke auto rijdt weer anders en dat zorgt ervoor dat je elke race anders zal moeten aanpakken. Afhankelijk van het type aandrijving, de plaatsing van de motor, het gewicht en het aantal pk van je auto zal je een geheel andere rijervaring hebben. Sommige auto’s zijn echt supersnel, maar probeer er geen bocht mee te nemen, want dan zal je genadeloos in de grindbak belanden. Andere bolides zijn dan weer iets trager, maar doordat ze veel sneller door een bocht kunnen gaan, maak je weer veel tijd goed. Ook de ondergrond maakt een groot verschil uit. Nat of droog om nog maar te beginnen. Bij een nat wegdek zal je echt rustiger moeten rijden en zelfs een andere lijn moeten aannemen, omdat de ideale rijlijn een stuk gladder is dan de rest van de weg. Vooral bij rally zal je last hebben van de ondergrond. Op grind schuif je echt naar alle kanten, terwijl je op asfalt natuurlijk een pak meer grip hebt.

Je kan het rijgedrag van je auto natuurlijk verbeteren door met betere banden rond te rijden, die je iets meer grip bezorgen of door hier en daar wat instellingen te veranderen. Het realistische gedrag van de auto maakt GT5 ook het perfecte spel om met een stuur te spelen. Het speelt meer dan vlot met een gewone controller, maar met een stuur kan je natuurlijk iets correcter sturen en zo maak je toch een stuk minder fouten. Gran Turismo 5 blijft een plezier voor iedereen die fan is van de echte racesim en eens iets anders wil dan een gewone arcaderacer. Het kan echter wel zijn dat je vooral bij de tragere auto’s soms een beetje het snelheidsgevoel mist. Vooral bij hogere snelheden en het gebruik van de bumper cam kan dit al eens voorkomen. Ook het irritante gedrag van de AI kan al eens lastig zijn. Soms willen ze iets te fanatiek op de ideale lijn blijven en dat kan al eens voor frustraties zorgen, maar meestal valt het nog redelijk goed mee.