PILE OF SHAME | 31. Call of Cthulhu (2018)
Een gedocumenteerde poging van Uberkamper om zijn persoonlijke Pile of Shame tot nul te herleiden.
Uberkamper nam bij het begin van dit jaar het goede voornemen om zijn persoonlijke Pile of Shame te reduceren tot een vers geploegde akker in de polders van de Moeren (tot nader order nog steeds het meest vlakke stuk land van Vlaanderen).
31. Call of Cthulhu (2018)
Opgelet: deze tekst bevat spoilers!
De naam en faam van H.P. Lovecraft zijn sinds zijn anonieme dood in 1937 gestaag blijven groeien. Dat is opmerkelijk omdat zijn volledige oeuvre weinig meer dan een handvol verhalen omvat, die tot op vandaag wel prettig weglezen maar volgens de literaire mode van zijn tijd ernstige gebreken vertoonden. Een goed voorbeeld daarvan is het vrijwel volledige ontbreken van dialoog in zijn werk, behalve dan in de vorm van zuiver functionele verslagen of getuigenissen die het verhaal verder helpen. De personages bij Lovecraft worden met andere woorden zelden uitgediept door verbale interacties met anderen en voelen daardoor soms oppervlakkig aan. Maar dat maakt allemaal geen hol uit natuurlijk. Vandaag wordt Lovecraft niet gelezen en gekoesterd omwille van de kwaliteit van zijn dialogen, maar wel omwille van de intensiteit waarmee hij vertelt over het gekmakende multidimensionale universum dat hij in zijn krankzinnige verbeelding gecreëerd heeft.
Vrijwel al zijn verhalen passen in de onbarmhartige Cthulhu kosmologie die stelt dat de mens in onze huidige tijd nog heel even in de zalige illusie leeft, ergens een plaats te hebben en thuis te zijn in het grote raamwerk van alle dingen. Op elk moment kunnen kosmische krachten of multidimensionale wezens in beweging komen, ergens in het uitgestrekte heelal, om bewust of stoemelings de mensheid te vernietigen. Wat overblijft is enkel een groteske werkelijkheid waarvan zelfs een glimp of een vermoeden in staat is om elke mens volstrekt krankzinnig te maken. Er is geen plan, geen toekomst en geen verlossing. Geen enkel verhaal van Lovecraft vertelt over hoop, vooruitgang, vriendschap, liefde of andere onnozelheden waaraan wij in onze Westers-Christelijke cultuur gewoon zijn geraakt. Misschien overdreef Lovecraft een beetje door op vervreemding onvermijdelijk krankzinnigheid te laten volgen, maar het lijkt er in ieder geval wel op dat de ondergang van het avondland tegelijk de opgang van Lovecraft in gang heeft gezet. Het bewijs hiervan bestaat alvast in een eindeloze stroom boeken, films en games die het Chthulhu-universum als inspiratiebron nemen.
Het zou wat ver voeren om hier alles wat van ver of dichtbij Lovecraftiaans is op te sommen. Hoewel Uberkamper het niet kan laten om er toch minstens voor te pleiten om de - vooralsnog niet rechtstreeks waargenomen - negende planeet in ons zonnestelsel Yoggoth te noemen naar het verhaal ‘The whisper in the darkness’, waar deze planeet wordt omschreven als een verre, koude en donkere wereld die zich in de uithoeken van het zonnestelsel bevindt en waarop de Great Old Ones hun onzalige praktijken uitoefenen.
Wel onmiddellijk relevant in deze context, is het feit dat er inmiddels vier games verschenen zijn met het bekendste verhaal van Lovecraft in de titel: Call of Cthulhu. Shadow of the Comet en Prisoner of Ice verschenen halfweg de jaren negentig en zijn - in al hun technologische beperkingen - vandaag zelfs nog verrassend goed speelbaar. Call of Cthulhu: Dark Corners of the Earth was een zeer verdienstelijke poging om Lovecrafts typische broeierige sfeer van genetische inteelt en cultureel verval te vatten, maar steunde naar de smaak van veel spelers iets te sterk op traditionele spelelementen als actie en geweld. Zeker in de Steam-versie van dit spel leiden bovendien de talloze bugs eerder dan het pakkende verhaal tot volstrekte krankzinnigheid en dat mag - zelfs als niet bedoeld neveneffect - geen aanbeveling heten. In 2026 zou volgens de legende Cthulhu: The Cosmic Abyss bij uitgever Nacon verschijnen. De echte horror is hier de regering die zelfs ook voor interdimensionale oude goden de pensioenleeftijd steeds verder opschuift.
Uiteindelijk had Uberkamper het genoegen om ook deze Call of Cthulhu uit 2018 te kunnen doorspelen. Dat is opnieuw een spel geworden dat wat in de schaduw van veel grotere titels staat, maar midden in al dat gamegeweld een eigen bestaansreden heeft. In deze interpretatie van Cthulhu krijgt een privé-detective de opdracht om in Darkwater - een geïsoleerd vissersdorpje ergens op een afgelegen eiland voor de kust van Boston - de verdwijning van een jonge vrouw te onderzoeken. De gebeurtenissen die daarop volgen openen geheel volgens de geplogenheden van het genre, een beerput vol onheilige monsters, een mensenofferende sekte, quasi krankzinnigheid van het hoofdpersonage en zowat iedereen rondom hem en uiteindelijk een vernietigende confrontatie met de titelgevende halfgod zelf. Dat mag misschien allemaal een weinig verrassend klinken, maar met een eerder klein budget slaagde ontwikkelaar Cyanide er wel in om een erg sfeervol spel de maken dat tot het einde toe blijft boeien en dat Lovecraft niet enkel letterlijk citeert maar ook enkele geslaagde toevoegingen doet aan diens eerder ruw geschetste universum.
Als kortverhaal biedt Call of Cthulhu zonder meer te weinig verhaalstof voor een volwaardige computer game, wat ook waarschijnlijk één van de redenen is waarom ook verfilmingen van dit en andere verhalen van Lovecraft steeds erg moeizaam lopen. Vandaar dat ook dit computerspel niet trouw het plot volgt, maar een spoor trekt door het beste van wat Lovecraft zoal te bieden heeft. Het afgelegen vissersdorp waarin alles zich afspeelt zou zonder meer Dunwitch kunnen heten zoals in ‘The Dunwitch Horror’ of nog beter het kuststadje Innsmouth uit het kortverhaal ‘Shadow over Innsmouth’. Het serum waar de mensenofferende sekte zich van bedient en dat als een rode draad door het spel loopt, lijkt zomaar weggeplukt uit ‘Herbert West reanimator’. Lovecraft zelf had overigens een voorkeur voor zogenaamde essentiële zouten die naar de mode van zijn tijd helemaal nieuw en opwindend waren (terwijl het gebruik van serum op dat moment reeds meer dan een eeuw bestond). Zowel in ‘The Dunwitch Horror’ als in ‘The Case of Charles Dexter Ward’ komt deze wat vage mengeling van verpoederde lichamen en occulte alchemie voor. Het is goed mogelijk dat Lovecraft daarbij geïnspireerd werd door populaire literatuur rond de heilzame werking van vitaminen die net in dezelfde periode opgang maakte en de belofte inhielden van een quasi eeuwig en gezond leven.
Uberkamper zou nog even kunnen doorgaan met het leggen van verbanden tussen spel en literatuur, maar dat is toch meer iets om op café te doen dan op een computerscherm. De boodschap is evenwel dat het goed mogelijk is - en zeker niet onaangenaam - om het verzameld werk van Lovecraft op enkele dagen tijd door te lezen. Wie de moeite neemt om zich vertrouwd te maken met diens geschifte verhalen, kan de ervaring bij het spelen van Call of Cthulhu (en bij uitbreiding alle recente films en games in het genre) enorm verdiepen. In die zin is de relevantie van Lovecraft voor het verstaan van ons tijdsgewricht vele malen groter dan enkele van de literaire monumenten van zijn tijd die wel volstaan met vlotte dialogen. The Great Old God Cthulhu wacht al een eeuwigheid op zijn terugkomst in onze wereld, dus die loopt ondertussen ook niet weg. Hoogstens sluipen er wat angstaanjagende bugs in het spel, als Windows in tussentijd weer eens besluit om een nieuw "allerlaatste" besturingssysteem te maken. The Horror!!
Call of Cthulhu (2018)
Pro
- Een interessant spoort doorheen het beste van Lovecraft
- Sfeervolle ode aan het genre
- Altijd een blij weerzien met Chulhu (de volgende staat gepland voor 2026)
Contra
- Eenvoudige gameplay
- Hoofdstukken hangen wat los aan elkaar
Wie is Uberkamper?
Uberkamper. Zijn van nature trage en beschouwende speelstijl lijkt zozeer op "campen" dat besloten werd deze doorgaans pejoratieve nomenclatuur als eretitel te adopteren. De variant met "K" i.p.v. "C" bleek evenwel ongelukkigerwijze naar het Duitste woord voor vechten te verwijzen, eerder dan naar het Engelse woord voor Kamperen. "Uber", eveneens aan het Duits ontleend, betekent dan weer: alles en iedereen overtreffend. Dat is natuurlijk, laat ons eerlijk zijn, de enige manier om een spel te spelen. Uberkamper kan dus evenzeer verwijzen naar het overtreffende vermogen om stil in een hoek te liggen en te wachten tot het spel gedaan is, als naar degene die het speelveld overheerst en domineert. De beiden zijn correct.