Een geschiedenis: 20 jaar Duke Nukem
2011 zal voor Duke-fans de geschiedenis ingaan, niet alleen als jaar waarin we eindelijk Duke Nukem Forever voorgeschoteld kregen, maar ook als jaar waarin onze vuilgebekte vriend 20 kaarsjes mocht uitblazen. Reden genoeg om eens terug te blikken? Wat ons betreft wel.
Op 1 juli 1991 lanceerde Apogee Software Duke Nukem op pc, waarmee het startschot gegeven werd van een inmiddels iconische reeks. Het spel speelt zich af in 1997 (in die tijd dus de nabije toekomst), waar de eens zo vredelievende wetenschapper Blunderwitz is veranderd in Dr. Proton, een volslagen gek die van wereldoverheersing zijn topprioriteit maakt. Om zijn doel te bereiken maakt de snoodaard gebruik van Techbots, machines die doorgaans iets dodelijker zijn dan de gemiddelde keukenrobot. De mensheid lijkt geen kant meer op te kunnen en dus acht de CIA het hoog tijd om niemand minder dan Duke Nukem (hier nog zonder de typische zonnebril) in te huren om de klus te klaren.
De eerste Duke Nukem-game is een sidescroller die een hoop (voor het genre) typische elementen in zich draagt. Elk level opnieuw is het je doel om de uitgang van dat level te vinden, om zo verder te geraken tot een volgend level. Doorheen verschillende omgevingen (zoals een verwoeste stad en een maanbasis) zal je je dus een weg moeten schieten en springen om uiteindelijk de wereld en de mensheid te redden. Onderweg kan je voor je (enige) wapen upgrades oprapen en voor het voltooien van verschillende opdrachten krijg je op het einde van het level extra punten. Naast al deze destijds al traditionele elementen voor het genre blonk Duke Nukem vooral uit wat het level design betreft. Dat zat namelijk vindingrijk in elkaar en zorgde voor een goede balans tussen vrijheid, exploratie en een snel tempo. Elk level had namelijk meerdere wegen naar eenzelfde uitgang, wat spelers de kans gaf om meerdere wegen te verkennen, maar tegelijk een snel tempo niet in de weg stond.
Leuk weetje is dat Duke Nukem in een tweede versie door het leven zou gaan als Duke Nukum. Apogee kwam er, na de originele release van het spel, immers achter dat er reeds een (slecht) personage genaamd Duke Nukem bestond in de cartoonserie Captain Planet and the Planeteers, een reeks die bij sommigen onder ons nog wel een belletje zal doen rinkelen. Omdat Apogee een rechtszaak wilde vermijden werd de naam dus veranderd. Alternatieven als Duke Newcomb of Duke Newcombe werden van de tafel geveegd. Nadien zou evenwel nog blijken dat op de naam Duke Nukem geen copyright bestond, waarna Apogee de naam zelf liet registreren, zodat de naam Duke Nukem voor de reeks opnieuw zijn intreden kon doen, zij het nu om te blijven. Nog een leuk weetje: in zijn eerste game laat de Duke weten grote fan te zijn van The Oprah Winfrey Show.
Er is ooit een tijd geweest dat we geen decennium moesten wachten op een nieuwe Duke Nukem-game en op 3 december 1993 verscheen dan ook Duke Nukem II, een vervolg op het eerste deel zoals je dat mag verwachten. Nog steeds een sidescroller, maar met (licht) betere graphics, meer interactie, meer items en meer wapens. Zo kon je nu ook aan de slag met een vlammenwerper, laser en rocket launcher. Op bepaalde momenten in de game werden ook voertuigen geïntroduceerd.
In een tijd waar het door technische beperkingen moeilijk was om een personage echt tot leven te laten komen en een uitgesproken persoonlijkheid mee te geven, slaagde men er toch in om van Duke Nukem een vuilgebekt en zelfvoldaan karakter te maken. In Duke Nukem II was onze vriend immers net op promotietour voor zijn nieuwste boek - "Why I'm So Great" -, wanneer hij ontvoerd wordt door de Rigelatins, een buitenaards ras dat de aardse bevolking tot slaaf wil maken. Uiteraard steekt de Duke hier een stokje voor, overigens nog steeds zonder zonnebril.
In 1996 wisselde Duke Nukem van genre en kreeg hij eindelijk zijn zonnebril. 3D Realms bracht namelijk Duke Nukem 3D, een FPS-avontuur waarin het personage van Duke Nukem opnieuw verder werd uitgewerkt. De spierbundel kreeg dankzij Jon St. John zijn typische stem en zijn soms vulgaire liefde voor vrouwen en oneliners zijn er niet meteen op verminderd, integendeel.
Tijdens Duke Nukem 3D worden we opnieuw geconfronteerd met buitenaards gespuis, al is het nu ietwat andere koek dan bij de Rigelatins het geval was. Toen de Duke tijdens de gebeurtenissen van Duke Nukem II even bezet was, zou een nieuw buitenaardse ras de aarde komen bezetten zijn, waardoor de Duke op een verrassing getrakteerd wordt wanneer hij terugkeert van zijn ruimtereis. Van de aardbewoners blijven alleen nog vrouwen over en porno is blijkbaar de enige vorm van vertier die nog bestaat. Die paar aliens, die nemen we er wel bij, zal de Duke gedacht hebben.
Qua gameplay kregen we dus niet meer te maken met een sidescroller, maar met een FPS-game vol knalwerk. Memorabel werd het spel door de vele oneliners en de interactie die mogelijk was met een hoop voorwerpen in de spelwereld. Lichtschakelaars, drinkfonteintjes, bewakingscamera's, toiletten, telefoons, noem maar op, je kon overal wel iets mee aanvangen. Duke zelf koos uiteraard voor de talrijke strippers die bij het geven van een fooi graag toonden wat ze in hun mars hadden.
Duke Nukem 3D kreeg een hoop officiële en niet-officiële uitbreidingen. Ook remakes en ports zagen het levenslicht en het spel werd als basis gebruikt voor talrijke spin-offs op diverse platformen. Total Meltdown, Time to Kill, Land of the Babes, Bikini Project, het zijn slechts enkele ondertitels van Duke-avonturen die ons zoet moesten houden tot Duke Nukem Forever er eindelijk zou komen. De vrouwenzot kreeg zelfs op Game Boy Color en Game Boy Advance een eigen game, maar op een nieuw, groot avontuur dat de hoofdverhaallijn zou verderzetten was het wachten tot 2011.
Duke Nukem Forever kan eigenlijk verwijzen naar twee verschillende games. De titel werd immers gegeven aan een inmiddels opgedoekte Duke-game die een terugkeer zou zijn geweest naar de sidescrolling gameplay. Dat avontuur is er echter nooit van gekomen, en het had niet veel gescheeld of ook die tweede Duke Nukem Forever zou er nooit zijn geweest. Het spel zou immers al van in 1996 in ontwikkeling zijn, maar sindsdien is het een verwarrend boeltje geworden. Afgeschaft, weer opgepikt, van ontwikkelaar veranderd, weer van nul begonnen en ga zo nog maar even door. Uiteindelijk luidt het verdict dat Duke Nukem Forever, het enige echte vervolg op Duke Nukem 3D, 12 jaar in ontwikkeling is geweest, en dat is een feitje waar ontwikkelaar Gearbox Software en uitgever 2K Games maar al te graag mee uitpakken in hun marketing.
De lange en woelige ontwikkeling van Duke Nukem Forever lijkt het spel evenwel niet meteen goed te hebben gedaan. Vooral de console-ports krijgen het zwaar te verduren in reviews. Daar zitten zowel controls, graphics als laadtijden niet goed, maar ook op de feitelijke gameplay is er een hoop kritiek. Die lijkt immers te zijn blijven vastzitten in het verleden en voldoet niet of amper aan wat men van een hedendaagse shooter mag verwachten, en dan hebben we het niet per se over de aanwezigheid van een kill cam of kill streaks. Ook wat het level design betreft, kreeg Duke Nukem Forever de nodige kritiek. Waar dit in eerdere games nog eerder vooruitstrevend was, is dit in het meest recente avontuur uiterst lineair gebleken.
Uiteindelijk is Duke Nukem Forever erg ambigu. Aan de ene kant is het een game die tekortschiet qua gameplay en technische uitvoering, aan de andere kant is en blijft het Duke. Nog steeds krijgen we een hoop geweldige oneliners voorgeschoteld en nog steeds zijn deze van hetzelfde niveau, evenals de interactie met verschillende voorwerpen tijdens het spelen. Tieten vliegen in het rond en de Duke zelf gaat als een eigenwijs en zelfvoldaan idool door het leven. Op en top Duke dus, maar dat kan ons niet van de indruk ontdoen dat onze vriend een betere comeback verdiende, ook al omdat hij vandaag 20 kaarsjes mag uitblazen. Tijd voor een herbronning? Misschien wel. Tot dan: hail to the king, baby!
